Na een overlijden komt er veel op je af. Je wilt bankzaken regelen, abonnementen stopzetten en soms een woning verkopen. Dan hoor je al snel over de verklaring van erfrecht. Wat kost die nou echt en wanneer heb je hem nodig? In dit artikel leg ik je stap voor stap uit wat een verklaring van erfrecht is, welke kosten je kunt verwachten in verschillende situaties en hoe je onnodige uitgaven voorkomt. Ook deel ik praktische tips uit de praktijk zodat je met vertrouwen de juiste keuzes maakt.
Wat is een verklaring van erfrecht en waarom wordt die gevraagd?
Een verklaring van erfrecht is een notariële akte waarin staat wie de erfgenamen zijn en wie bevoegd is om de nalatenschap te beheren. Banken gebruiken het document om rekeningen vrij te geven en instanties om te controleren met wie zij zaken mogen doen. Is er een executeur benoemd in een testament, dan staat die in de verklaring vermeld, inclusief de bevoegdheden.
Uit mijn ervaring met nalatenschappen blijkt dat de verklaring vooral rust en duidelijkheid brengt wanneer er meerdere erfgenamen zijn of wanneer er vragen zijn over wie mag tekenen.
Wanneer heb je een verklaring van erfrecht nodig?
Niet in alle situaties is een verklaring verplicht. Voor eenvoudige handelingen kan soms een overlijdensakte volstaan. In de praktijk vragen banken bij grotere financiële belangen vaak om een verklaring. Sommige banken hebben richtlijnen waarin zij afzien van een verklaring wanneer de partner de enige erfgenaam is en het banksaldo beperkt is, maar zij mogen hiervan afwijken.
Is er onroerend goed onderdeel van de nalatenschap, dan is een verklaring vrijwel altijd nodig. Het Kadaster verlangt de akte om de eigendomsregistratie te kunnen aanpassen. Zonder correcte registratie kun je de woning niet verkopen.
Wat kost een verklaring van erfrecht in 2025?
De kosten verschillen per notaris en per situatie. Reken in de basis op een bandbreedte van ongeveer 250 tot 700 euro. Online aanbieders hanteren vaak een vast starttarief voor een standaarddossier, veelal tussen 298 en 399 euro. Traditionele maatwerkdossiers bij een notariskantoor vallen vaker aan de bovenkant van de bandbreedte, zeker bij complexe familiesituaties of internationale elementen.
Welke factoren bepalen de prijs
De uiteindelijke rekening bestaat uit het honorarium van de notaris plus verschotten en leges. Dit zijn de meest voorkomende kostenveroorzakers:
- Aantal erfgenamen. Extra erfgenamen betekent meer verificaties, volmachten en correspondentie.
- Testament aanwezig. De notaris beoordeelt de inhoud en verwerkt mogelijke legaten of bijzondere bepalingen.
- Wijze van aanvaarden. Beneficiaire aanvaarding brengt extra handelingen en vaak griffierechten met zich mee.
- Onroerend goed. Inschrijving bij het Kadaster brengt extra kosten met zich mee.
- Erfgenamen in het buitenland. Identificatie, legalisaties en soms vertalingen maken het traject intensiever.
- Opvragen van documenten. Denk aan afschriften van testament, huwelijkse voorwaarden of samenlevingscontract.
- Communicatie en medewerking. Moeilijk bereikbare of niet meewerkende erfgenamen vergroten de doorlooptijd.
Voorbeelden van veelvoorkomende extra posten
De bedragen hieronder zijn richtlijnen op basis van marktprijzen die ik regelmatig tegenkom. De exacte tarieven verschillen per kantoor en gemeente.
- Legalisatie handtekening bij gemeente ongeveer 15 tot 35 euro per persoon.
- Gemeentelijke leges voor registers vaak tot circa 70 euro, per gemeente verschillend.
- Extra erfgenaam verwerken veelal 25 tot 35 euro per persoon.
- Opvragen afschrift testament meestal 50 tot 100 euro per document.
- Inschrijving in het Kadaster veelal 66 tot 95 euro, afhankelijk van de handeling.
- Aanschrijven legatarissen of verwachters regelmatig 35 euro per brief.
- Beneficiaire aanvaarding reken op ten minste 200 tot 260 euro extra door extra handelingen en griffierecht.
Tip uit de praktijk. Vraag vooraf een specificatie van het basistarief en de mogelijke verschotten. Zo voorkom je verrassingen.
Wie betaalt de kosten van de verklaring van erfrecht
In principe komen de kosten ten laste van de nalatenschap. Vaak schiet de opdrachtgever van de notaris de kosten eerst voor. Daarna worden de kosten uit de boedel vergoed en zo nodig evenredig verrekend tussen de erfgenamen. Leg dit bij voorkeur vast in de communicatie tussen erfgenamen om misverstanden te voorkomen.
Wat staat er in de akte
De verklaring bevat minimaal de namen van de erfgenamen, de vermelding of er een testament is, de burgerlijke staat van de overledene, wie bevoegd is om de nalatenschap te beheren en eventueel de benoeming en aanvaarding van de executeur. Ook kan de akte aanvullende gegevens bevatten die relevant zijn voor de afwikkeling.
Hoe vraag je een verklaring van erfrecht aan
Je wendt je tot een notaris. Dat mag elk notariskantoor zijn. Online aanvragen kan in veel gevallen ook en verloopt doorgaans in een aantal stappen. Je levert basale gegevens en documenten aan, erfgenamen legaliseren zo nodig hun handtekening, de notaris doet de wettelijke onderzoeken en stelt daarna de akte op. Na akkoord en betaling ontvang je de verklaring.
Hoe lang duurt het
Gemiddeld duurt het twee tot zes weken voordat je de verklaring ontvangt. Dit hangt af van het aantal erfgenamen, de vindbaarheid van gegevens en de snelheid waarmee documenten worden aangeleverd. Bij internationale dossiers of complexe testamenten kan het langer duren. Begin daarom tijdig.
Is er een alternatief voor de verklaring
Ja, soms. Voor kleine banktegoeden en wanneer de langstlevende partner de enige erfgenaam is, kan een bank genoegen nemen met andere documenten. Dit verschilt per bank en is geen recht waarop je aanspraak kunt maken. Vraag het dus altijd na. Gaat het om een woning, dan is de verklaring vrijwel onmisbaar vanwege de eisen van het Kadaster.
Praktische tips om kosten te besparen
Een goede voorbereiding scheelt merkbaar in tijd en kosten. Dit zijn mijn meest effectieve adviezen.
- Check eerst of de verklaring echt nodig is. Vraag het bij de bank en betrokken instanties na.
- Vraag vaste prijsafspraken aan en vergelijk duidelijk gespecificeerde offertes.
- Lever alle gegevens compleet aan. Denk aan overlijdensakte, persoons- en contactgegevens van alle erfgenamen en een kopie van het testament als die er is.
- Laat alle erfgenamen tijdig meewerken en hun identiteit bevestigen. Trage medewerking is een veelvoorkomende kostenverhoger.
- Laat handtekeningen zo mogelijk bij de gemeente legaliseren. Dat is vaak voordelig en snel.
Gerelateerd en handig om te weten. Lees ook over wat kost een testament en over wat kost een levenstestament. Wil je breder oriënteren, bekijk dan wat een notaris kost.
Persoonlijke noot uit de praktijk
In dossiers die ik begeleidde liep het soepel wanneer erfgenamen vroegtijdig alle gegevens paraat hadden en duidelijk afspraken maakten over wie optreedt als contactpersoon. Andersom zag ik dat onvolledige informatie en onduidelijkheid over bevoegdheden vrijwel altijd tot vertraging en extra kosten leidde. Met een heldere checklist en een vaste prijsindicatie aan de voorkant heb je de meeste grip op de uitgaven.
De kosten van een verklaring van erfrecht liggen in de praktijk tussen ongeveer 250 en 700 euro, afhankelijk van het aantal erfgenamen, de aanwezigheid van een testament, de wijze van aanvaarden en eventuele extra handelingen zoals inschrijving bij het Kadaster. Vaak betaalt de opdrachtgever eerst, waarna de kosten uit de nalatenschap worden verrekend. Begin tijdig, vraag om een duidelijke prijsopgave en lever alle stukken compleet aan. Zo regel je het zorgvuldig en hou je grip op de kosten.
Is een verklaring van erfrecht altijd nodig?
Nee, niet altijd. Voor kleine banktegoeden en wanneer de langstlevende partner de enige erfgenaam is kan een bank soms afzien van een verklaring van erfrecht. Dit is een coulance en geen recht. Voor een woning is de verklaring in de praktijk nodig vanwege de inschrijving bij het Kadaster.
Wat kost een verklaring van erfrecht gemiddeld?
Reken in de basis op 250 tot 700 euro. Eenvoudige online trajecten starten vaak rond 298 tot 399 euro. Complexiteit, extra erfgenamen, beneficiaire aanvaarding en inschrijving bij het Kadaster kunnen de prijs verhogen. Vraag altijd om een specificatie van basistarief en mogelijke verschotten.
Wie betaalt de kosten van een verklaring van erfrecht?
De kosten komen in principe ten laste van de nalatenschap. Vaak schiet de opdrachtgever van de notaris het bedrag voor. Daarna worden de kosten uit de boedel vergoed en zo nodig verdeeld over de erfgenamen. Leg dit bij voorkeur vooraf vast om discussies te voorkomen.
Hoe lang duurt het voordat ik de verklaring ontvang?
Gemiddeld twee tot zes weken. Het hangt af van het aantal erfgenamen, de beschikbaarheid van documenten en mogelijke extra onderzoeken. Internationale dossiers of complexe testamenten kunnen meer tijd vergen. Begin daarom tijdig met het aanleveren van complete gegevens.
Welke extra kosten zijn er naast het honorarium?
Denk aan legalisatie van handtekeningen bij de gemeente, gemeentelijke leges voor registers, opvragen van afschriften van testament of huwelijkse voorwaarden, inschrijving bij het Kadaster en kosten voor beneficiaire aanvaarding. Vraag vooraf om een overzicht met mogelijke scenario’s en bedragen.
